Borderline kişilik bozukluğu; kişinin düşünme biçimini, sosyal hayatta problem yaratacak şekilde etkileyen bir mental rahatsızlıktır. Borderline, davranış ve duyguları yönetememe, istikrarsız ilişki, benlik duygusunda bozulma gibi durumların oluşmasına yol açabilir.
İçindekiler
Borderline kişilik kavramı, Adolf Stern tarafından ortaya atılmıştır. Borderline kişilik bozukluğu kavramı ise ilk kez Otto Kernberg tarafından tanımlanmıştır.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline kişilik bozukluğu; kişinin algılama biçiminde, insanlarla ilişkilerinde, düşünme tarzında problemlere yol açan bir rahatsızlıktır. Bu kişilerin düşünce ve davranışlarında istikrarsızlık vardır, ani duygudurum değişiklikleri, rollerinin ne olduğu konusunda kararsız düşünceler görülebilir.
Borderline kişilik bozukluğu olanların düşünceleri çok çabuk değişebildiğinden sosyal hayatta yoğun ve istikrarsız ilişkiler kurarlar. Bugün çok iyi anlaştıkları birine birden düşman kesilebilirler.
Borderline, genellikle ergenlik ve genç yetişkinlik döneminde gelişmeye başlar.
Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
- Ani ruh hali değişiklikleri görülür.
- Olayları ve durumları keskin bir şekilde değerlendirirler. Yani bir olay ya çok iyidir ya da çok kötüdür, ortası yoktur.
- İkili ilişkilerde yoğun duygular hissedebilirler, abartılı davranışlar sergileyebililer.
- İnsanlar hakkındaki fikirleri sebepsiz yere birdenbire değişebilir.
Bunların yanı sıra;
- Çabucak değişen uç duygulara sahip olma,
- Benlik duygusunda bozulma,
- İntihar girişimi,
- Öfkesini kontrol edememe,
- Aşırı güven problemi yaşama,
- Sürekli boşlukta hissetme de borderline de sıkça görülen belirtilerdendir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Neden Olur?
- Erken yaştaki travmatik yaşantılar (istismar, ebeveyn kaybı gibi),
- Biyolojik etkenler,
- Ailede madde bağımlılığı,
- Birinci derece yakınında borderline kişilik bozukluğu olması,
- Sosyal, kültürel etkenler gibi nedenlerin borderline kişilik bozukluğunun oluşmasında rol oynadığı düşünülmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Hangi Problemlere Yol Açar?
- Devamlı işini kaybetme veya değiştirme
- Eğitimini tamamlayamama, bırakma
- Tutuklanma, hapse girme
- İlişkilerde sürekli sorun yaşama
- Kendine zarar verme, intihar girişimi
- Riskli davranışlar sonucu plansız gebelik, trafik kazaları, kavgaya karışma gibi durumlarla karşı karşıya kalma
Ayrıca borderline kişilik bozukluğu olan kişiler, diğer bazı ruhsal hastalıklar açısından da risk altındadır. Bunlar;
- Depresyon,
- Alkol bağımlılığı,
- Uyuşturucu bağımlılığı,
- Anksiyete,
- Yeme bozuklukları,
- Bipolar bozukluk,
- Travma sonrası stres bozukluğu,
- Hiperaktivite bozukluğu şeklinde sıralanabilir.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Görülme Sıklığı Nedir?
Kadınlarda erkeklere oranla çok daha sık görülen borderline kişilik bozukluğunun toplum içerisinde görülme oranı %2-3’tür.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Tanısı Nasıl Konulur?
Borderline kişilik bozukluğu tanısı, doktorla yapılacak görüşme ile koyulur. Psikiyatrist hastaya bazı testler doldurtur.
Doktor, hasta ile hastalığın belirti ve bulguları üzerine konuşarak hastanın genel mental durumunu değerlendirir. Kişinin ailesinde borderline ya da farklı türde bir rahatsızlık olup olmadığı gibi sorular da sorularak tanı konulmaya çalışılır. Hastada görülen belirtilere neden olabilecek diğer durumlar da değerlendirilip elenir. Tüm bunlar sonucunda doktor tanıyı koyar.
Borderline Kişilik Bozukluğu Olan Birisi Nasıl Davranır?
- Hep birilerinin varlığına gereksinim duyar. Yalnızlığa tahammül edemez.
- İlişkilerinde aşırı yoğun duygular yaşar, karşısındakine taparcasına davranır ama sonrasında o kişiden birden soğuyup uzaklaşabilir.
- Gerçek veya hayali bir terkedilmeden kaçınmak için yoğun çaba gösterir.
- Kendine zarar verme olasılığı yüksektir.
- Kendini sürekli boşlukta hissetmektedir.
- Yoğun öfke ve bu öfkeyi kontrol edememe durumu vardır.
- Sakinleşmede güçlük yaşar, olağan yaşama kolayca geri dönemez.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Borderline kişilik bozukluğu tedavide en sık kullanılan yöntem psikoterapidir. Gerekli görülen durumlarda ilaç tedavisi de eklenebilir.
Bu tedavilerde amaç;
- Hastanın yaşamını normal devam ettirebilmesi,
- Rahatsızlık oluşturan duygu ve düşüncelerin yönetilebilmesi,
- Dürtüselliğinin azaltılması,
- İkili ilişlileri normal hâle getirebilmek için empati yeteneğinin arttırılması,
- Hastanın bu hastalık hakkında bilgi sahibi olmasıdır.
Borderline kişilik bozukluğu çabuk tedavi edilebilen bir rahatsızlık olmadığından tedavisi zaman alacaktır.
Tedavide kişinin kendine zarar vermesi, şiddetli belirtiler göstermesi gibi durumlar hastaneye yatışı gerektirebilir.
Borderline Kişilik Bozukluğuna Dair Film Örnekleri;
- Gone Girl
- Girl,Interrupted
- Welcome To Me
- My Week With Marilyn
- Poison Ivy
- Sans Toit Ni Loi
- Mad Love
Borderline Kişilik Bozukluğuna Dair Kitap Önerileri;
- Borderline Kişiliğin Psikoterapisi
- Siyah Beyaz Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu
- Borderline Kişilik Bozukluğu Olan Birini Sevmek
- Borderline Kişilik Bozukluğu için Aktarım Odaklı Psikoterapi
- Sınır Durumlar ve Patolojik Narsisizm
- Borderline Anneyi Anlamak